Εθισμός στο Διαδίκτυο: Μία έρευνα σε εφήβους στο Μεσολόγγι

Η πλειονότητα των έφηβων στην Ελλάδα περνούν ένα μεγάλο μέρος της ημέρας τους μπροστά σε συσκευές με οθόνη. Πρόσφατες μετρήσεις κάνουν λόγο πως πάνω 2 δισ. άνθρωποι, το 35% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι χρήστες του ΙΝΤΕRΝΕΤ.

Οι έφηβοι στην Ελλάδα, περισσότερο από 85% των οποίων διαθέτουν
κινητό τηλέφωνο, έχουν επικοινωνία με τους συνομήλικους μέσω προηγμένων smartphones, ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, γραπτών μηνυμάτων κ.α. Η διαδικτυακή τεχνολογία δημιουργεί ένα μοναδικό σύνολο δυσκολιών για τους παρορμητικούς και συναισθηματικά ασταθείς εφήβους που πλέον αναγνωρίζεται διεθνώς.

Η Εταιρεία Ψυχικής Υγείας «ΔΙΑΠΛΑΣΗ» συμμετείχε στο 5ο Διεθνές Συνέδριο για τις διαταραχές που προκαλεί ο εθισμός στο Διαδίκτυο, που πραγματοποιήθηκε στις 23-26 Ιουνίου 2016, στο Ξενοδοχείο Καζάρμα της λίμνης Πλαστήρα, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε σε μαθητές Λυκείου του Δήμου μας.

Έρευνα στην Ιερή Πόλη Μεσολόγγι

Κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουάριος-Μάρτιος 2016, σε τέσσερα Λύκεια του Καποδιστριακού Δήμου της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, πραγματοποιήθηκε έρευνα για την διερεύνηση της επικράτησης της διαταραχής του εθισμού στο Διαδίκτυο μεταξύ εφήβων μαθητών και των τριών Τάξεων Λυκείου. Η έρευνα προέκυψε από τη συνεργασία της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας με την Εταιρεία Ψυχικής Υγείας «ΔΙΑΠΛΑΣΗ».

Στο δείγμα της έρευνας συμμετείχαν 474 μαθητές Λυκείου, που ανέφεραν ότι έκαναν χρήση Η/Υ. Από τους μαθητές, 188 ήταν μαθητές της Α’ τάξης Λυκείου, 151 της Β’ τάξης και 135 της Γ’ τάξης, ενώ σχετικά με το φύλο, 214 ήταν αγόρια και 260 κορίτσια.

Ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης χρήσης Η/Υ είναι τα 9,62 έτη με ±SD 2,7 ενώ τα χρόνια χρήσης έχουν μέση τιμή 6,93 με ±SD 2,6. Από τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται ότι όσο πιο υψηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο των γονιών τόσο πιο νωρίς έρχονται σε επαφή με τους Η/Υ οι μαθητές και επομένως τόσο περισσότερο χρόνο χρησιμοποιούν τους Η/Υ.

Ο εθισμός στο διαδίκτυο μετρήθηκε με το κλινικό εργαλείο ΚΕΕΦΥ (Κλίμακα Εθισμού των Εφήβων στους ηλεκτρονικούς Υπολογιστές –Σιώμος & συνεργάτες 2009), το οποίο έχει εφαρμοστεί σε ανάλογες έρευνες σε εφήβους στην Ελλάδα. Οι ερωτήσεις της ΚΕΕΦΥ καλύπτουν τις επιδράσεις από τη χρήση Η/Υ στην καθημερινότητα, την κοινωνική ζωή, τον ύπνο, τα συναισθήματα και την παραγωγικότητα του εφήβου. Όσο υψηλότερη είναι η συνολική βαθμολογία τόσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση του εφήβου από τους Η/Υ.

Το ποσοστό εθισμού επί των χρηστών μαθητών του Δήμου μας στο Διαδίκτυο αγγίζει το 12,7% και το οποίο χαρακτηρίζεται αρκετά υψηλό.

Συμπερασματικά φαίνεται από την έρευνα ότι όσο μικρότερη είναι η ηλικία που ήρθαν σε επαφή οι μαθητές του δείγματος με τους Η/Υ και επομένως, όσο περισσότερο χρόνο τους χρησιμοποιούν, τόσο μεγαλύτερη βαθμολογία στην κλίμακα ΚΕΕΦΥ επιτυγχάνουν.

Στις εργασίες του Συνεδρίου επισημάνθηκε από πολλούς ομιλητές ότι η υπερβολική χρήση των Η/Υ καθώς και συσκευών που έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, σε βαθμό που πλησιάζει την εξάρτηση, έχει συνδεθεί με προβλήματα στην ψυχοκοινωνική υγεία των εφήβων, όπως επιθετικότητα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος, συμπτώματα κατάθλιψης, κοινωνική φοβία και δυσκολία στον ύπνο. Εξάλλου, η μεγάλη χρήση υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να λάβει αρνητικές διαστάσεις (π.χ. σεξουαλική παρενόχληση, «κυβερνο-μπούλινγκ» κ.α.).

Για τους παραπάνω λόγους, στην έννοια της εκπαίδευσης για την ασφαλή, ηθική και ορθολογική χρήση του Διαδικτύου από τα παιδιά, οφείλουμε όλοι να συμμετέχουμε, οι γονείς, το σχολείο και οι ειδικοί επιστήμονες της διάδρασης των νέων τεχνολογιών με τον άνθρωπο.
http://www.diaplasi.org/